Hayatın Virajlı Yollarında

BMW’nin Compact Executive Car segmentindeki coupesi BMW 4 Serisi (üretim programındaki ismiyle F32/F36) yollara çıktı. Bize de buradan bazı dersler çıktı.

BMW 4 Serisi, ortaya çıkış şekliyle “mütevazilik” dersi, varlığıyla ise “coupe böyle olur” dersi veren otomobil. Bir üreticinin ne kadar mükemmel olursa olsun her zaman rakiplerinden öğrenmesi gereken bir şeyler olduğunu anlatan bir otomobil. Başka bir deyişle F32/F36’nın yani BMW 4 Serisi’nin ortaya çıkışında mütevazilik var:

BMW, 4 Serisi’yle, “bazen rakiplerin izinden gitmek gerekir” demiş oldu, “bazen Audi’yi örnek almak gerekebilir, belki böylesi daha doğrudur.” Mütevazilik burada başlıyor.

Audi‘nin 2007 yılında A4 Coupe’yi A5 olarak adlandırmasıyla audi model gamında yeni bir dönem başlamıştı. Şimdi, 6 yıl sonra, aynı şeyi BMW yaptı. 3 Serisi Coupe değil, 4 Serisi…

(Audi’nin BMW’den gerçekten tek üstün yanı pazarlama işini daha iyi yapmasıdır. BMW de belki de ilk kez Audi’yi izledi, en azından sadece model kodu konusunda)

Dileriz Audi de BMW’yi örnek alır. Burada örnek verecek çok şey var. Mesela 8 ileri ZF 8HP otomatik şanzıman konusunda…

Otomobile bakmadan önce, BMW 4 Serisi’nin doğrudan rakibi Audi A5 konusunda bir şey daha söylemek gerekiyor: Audi A5’in tasarımcısı Walter de Silva, A5 için “tasarladığım en iyi otomobil” demişti… 2007 yılında de Silva’ya her otomobil seven katılmıştır, gerçekten de a5 bambaşka bir şeydi, sade akıcı ve bu sayede zamandan bağımsız eskimeyecek bir tasarımı vardı, (de Silva’ya tasarım anlatmak kimsenin haddi değil) ama de silva’nın F32 4 serisi’ni gördükten sonra, tasarım konusundaki ilkelerini gözden geçirmek isteyeceğine eminim.

BMW 4 serisi, E92 kasa BMW 3 Serisi Coupe’nin yerini aldı. Peki bu otomobil, model numarasındaki büyümeyi hak ediyor mu? Gerçekten F30 BMW 3 serisi’nden bağımsız ve farklı bir otomobil mi?

Kesinlikle “evet”:

Dış tasarımda otomobil baştan aşağı 3 serisinden bağımsız bir tasarıma sahip. Bir coupe için önce tasarım gelir: Otomobilin BMW 3 serisi ile tek ortak parçası motor kaputu! Bunun dışında karoserde tek bir ortak parça yok. Her şey daha iyisini yapmak için çalışılmış.

Bir BMW’de aynalar dikkate alınmazsa, aracın en geniş yeri kapı kollarıdır. BMW 4 Serisi bu kurala uymuyor: Aracın en geniş yeri arka çamurluklar. Bu yüzden de araç 3 Serisi’nden daha güçlü görünüyor.

4 Serisi’nin Xenon kitlere ev sahipliği yapan farları hem şık görünüyor, hem de gündüz farı fonksiyonu gören Celis isimli çift dairesel Corona aydınlatmaları bugüne kadar bir otomobilde görülebilecek en şık ve agresif tasarıma sahip. 2015 yılında makyajlanan BMW 3 Serisi’nde (F30 LCI) Xenon farlar yerini LED’lere bıraktı, ancak (subjektif bir yorum olarak) bu yeni LED farlar aynı çekiciliğe sahip değil. Büyük olasılıkla LCI operasyonu gördüğünde 4 Serisi’nin farlarında da LED’ler parlamaya başlayacaktır. Enerji tüketimi daha yüksek olsa da Xenon kitler kesinlikle daha etkileyici.

Arka stoplar da özel bir şeyler söylemeyi hak ediyor: Claus Luthe tarafından tasarlanan ve ilk kez 1986’da E32 BMW 7 Serisi’nde kullanılan “L shaped” arka stoplar hiç bu kadar güzel olmamıştı.

Aracın F30’dan daha alçak olması da, F30’da zaten çok iyi olan yol tutuş özelliklerinin daha ileriye gittiği anlamına geliyor.

İç mekan? BMW, hem F30 3 Serisi’nin “çok iyi” olan taraflarını almak, hem de maliyet düşürmek için doğru olanı yapmış. F32 4 Serisi’nin iç mekanı, F30 3 Serisi ile tamamen aynı. Sadece 2 fark var: Coupe karoserde B sütunu geride olduğundan, kokpite geçildiğinde emniyet kemerini sürücüye doğru uzatan elektrikli bir sistem var. İkinci fark ise 3 Serisi’ne göre daha farklı koltuk ve iç mekan renkleri sunulması. 4 kapılı GranCoupe ayırca alçalan tavan tasarımı nedeniyle arka koltuktaki misafirler için F30 BMW 3 Serisi’ne göre 1.3 cm daha az baş mesafesi sunuyor.

Motorlar? Burada da F30dan fark yok. F32 coupe 2013 yılında Frankfurt Otomobil Fuarı’nda ilk tanıtıldığında baz model 420d ile başlıyordu (184 HP gücündeki N47D20 motor); en düşük benzinli versiyon ise 428i idi. 4 kapılı F36 GranCoupe 1 yıl sonra 2014 yılında Cenevre Otomobil Fuarı’nda tanıtıldı ve baz versiyon ünvanı 1.5 litrelik B38B15 motorun GranCoupe’de kullanılması ile 418i‘ye geçmiş oldu.

BMW’nin yeni B kodlu modüler makineleri downsizing uygulamasını da daha ileriye taşıyan daha olgun motorlar. Buradaki 1.5 litrelik benzinli versiyon 136 HP’den 231 HP’ye kadar farklı güç seçenekleri sunabiliyor, 220 Nm ve 320 Nm arasında değişen yüksek tork değerlerinin ulaşıldığı devir düzeyi de N kodlu motorlara göre daha aşağı çekilmiş. B38 maksimum torkunu devir saati daha 1.250 devirde iken veriyor. B motorlar daha az yakıt tüketen, daha az Co2 emisyonu yayan daha hafif makineler.

B motorlar blok tasarımları ile artık modüler olsalar da BMW’nin performans ve verimlilik yönetimi için kullandığı tüm formülleri üzerinde taşımaya devam ediyor. 1.5 litrelik yeni B38B15 de BMW’nin Twinpower adını verdiği aynı başarılı motor konfigürasyonuna sahip: Aşırı besleme (turbo), direkt benzin enjeksiyonu ve Valvetronic. Ayrıca motorlarda yine çift VANOS bulunuyor.

B38 220 Nm’lik torkunu 1.250 devirde vermeye başlıyor ve bu tork değerini 4.300 devire kadar muhafaza ediyor. Maksimum torkun bu kadar erken (neredeyse rölantinin hemen üzerinde ve kalkıştan hemen sonra) alınması ve devir bandının sonuna kadar muhafaza edilmesi B38 motoru “nitelikli” bir makine haline getiriyor. Çünkü bu özelliği sayesinde B38 ile düşük devirlerde yüksek vitesleri kullanarak ekonomik ve çevreci sürüşler yapmak da mümkün, keyifli dinamik sürüşler gerçekleştirmek de mümkün. Motor, kullanım tarzına göre sürücü isterse düşük emisyon yayan bir tasarruf makinesine, isterse de mütevazi gücüne rağmen bir keyif makinesine dönüşebiliyor.

BMW 3 Serisi ile kardeş olmasına rağmen BMW 4 Serisi’nin drivetrain’i de tamamen farklı ayarlara ve farklı oranlara sahip. Karoser çizgilerinde gösterilen emek mekanik altyapıda da fazlasıyla tekrar edilmiş; bu otomobil sadece coupe görünümlü bir 3 Serisi değil. Motorlar aynı olsa da 8 ileri otomatik şanzıman ve diferansiyel otomobil için özel ayarlara sahip.

BMW güncel olarak F kasa kodlu tüm arkadan itişli modellerinde 8 ileri ZF 8HP şanzımanı kullanıyor. Ancak ZF Friedrichshafen AG üretimi bu şanzıman 8 değişik versiyona sahip; alt versiyonlar ile beraber toplam varyasyon sayısı 11’e çıkıyor. Hem F36 4 Serisi’nde ve hem de F30 3 Serisi’nde kullanılan ZF 8HP’lerin oran sayısı 8 olsa da bu 2 versiyon vites oranları ile birbirinden farklılaşıyor. 4 Serisi’nde kullanılan şanzıman 8HP50 versiyonu. 4 Serisi’nin şanzımanı vites oranları ile 3 Serisi’nde kullanılan şanzımandan ayrılıyor.

8HP50 ile beraber 6. vites oranını değiştirilmeden, yapılan ince ayarlar ile ilk 5 vitesin oranları kısaltılmış, diğer taraftan 7. ve 8. vites için tam tersi yapılarak oranları uzatılmış. Burada BMW’nin değişen oranlar ile amaçladığı şey tasarruf sürüşler sırasında görev yapan üst vitesleri daha ekonomik hale getirmek, buna karşın dinamik kullanımda kendilerine daha fazla iş düşen alt vites oranlarını kısaltmak ve otomobilin hızlanmaların iyileştirmek. Böylece agresif kullanımda görev yapan alt viteslerin kısa oranları otomobilin hızlanmalarını daha dinamik hale getirirken, diğer taraftan da tasarruflu sürüşlerde görevi üzerine alan üst viteslerin ekonomi potansiyeli yükseliyor. Üst viteslerin daha uzun oranlı olması stabil sürüşlerde motorun daha az devir çevirmesini sağlıyor. Daha az devir de daha düşük tüketim anlamına geliyor.

Yapılan müdahale amacına ulaşıyor: Aynı motoru kullanan 2 otomobilden 1.500 kg ağırlığındaki BMW 318i (F30) ile 1.585 kg olan BMW 418i GrandCoupe denk performans ve tüketim değerlerine sahip hale getirilmiş. Aradaki 85 kg’lik dikkate değer fark şanzıman oranlarını değiştirerek dengelenmiş. 418i de 318i gibi 9 saniyenin biraz üzerinde 0-100 km/h hızlanma değerlerine ve karma kullanımda ortalama 9.5 litre/100 km yakıt tüketimine sahip. Diğer taraftan 418i ağırlık farkının ve geniş tabanlı lastiklerinin bedelini 116 gr/km yerine 122 gr/km Co2 yayarak biraz daha fazla emisyon ile ödüyor (3 Serisi’nde standart olarak 205 / 60 R 16 92H ölçüsünde lastikler kullanılırken 4 Serisi Grand Coupe 225 / 50 R 17 94V’lik daha geniş tabanlı lastikler ile geliyor)

BMW 418i GranCoupe 225/50 R 17 ölçüsünde Pirelli Cinturato P7 RUN FLAT lastikler üzerinde yürüyor ve standart olarak 2 jant seçeneği ile geliyor: 394 kodlu 17 inch 7 kollu ve 393 kodlu 17 inch 5 yıldız kollu hafif alaşım jantlar. Ootmobilde opsiyonel olarak sunulan 4’ü 18 inch, 3’ü 19 inch ve 2’si 20 inch olmak üzere toplam 9 değişik jant seçeneği daha bulunuyor. BMW 4 Serisi, Sport Line, Luxury Line ve M Sport paketler için 2’şer farklı jant seçeneğine sahip.

BMW AG, coupe (F32) versiyonu Münih‘te, convertible’yi (F33) Regensburg‘da üretirken, GranCoupe’yi (F36) Dingolfing tesislerinde üretiyor.

Ya fiyat? Fiyatlandırma konusunda 2 kapılı coupe versiyonun BMW 3 Serisi’nden açık ara yüksek fiyatla satılmasını anlamsız bulmak mümkün. Hatta daha ileri gidip “2 kapı eksik ama daha pahalı” demek de mümkün. Coupe taklidi yapan 4 kapılı GranCoupe ise karoseri ve çerçevesiz camları ile 3 Serisi’nin kullanışlılığını 4 Serisi’nin karizmatik çizgileri ile birleştiriyor. Üreticinin istediği de bu: Burada mantık işlev dışı kalıyor, hisler devreye giriyor. Bu da üreticinin politikası, sedan versiyonuna göre daha az sayıda üretilecek, daha yüksek fiyattan satılacak, O’na erişmek de O’nu yollarda görmek de daha güç olacak…